Nationaal Museum van Douane en Accijnzen
  • Home
  • Organisatie
  • Museumbezoek
  • Museumruimte
  • Documentatiecentrum
  • Depot
  • Actua
  • Links
  • FR/DE/EN

Sabel als statussymbool

In onze gewesten mochten de douaniers in

dienst aan de landsgrenzen al zeker bewapening dragen vanaf de Oostenrijkse

Periode (1715-1795), inclusief musketten, pistolen en blanke wapens als sabels

en bajonetten.

De douaniers kregen hier evenwel pas een volwaardig uniform voorgeschreven in het jaar 1801, dus ten tijde van de Franse bezetting (1794-1814). Napoleon Bonaparte – toen nog consul van de République française - stak die periode overigens heel wat staatsambtenaren in uniform (prefecten, diplomaten, veld- en boswachters,…) en daar waren ook de douaniers bij. Dat is een militair trekje dat tot de dag van vandaag bij onze administratie is blijven hangen, zij het in uiteenlopende vormen en kleuren.

Kort na de Belgische revolutie reorganiseerde de regent, baron Surlet de Chokier, op 18 maart 1831 het douanekorps. De Douane werd ondergebracht in één administratie met de Accijnzen en de DirecteBelastingen. Een Koninklijk Besluit van 14 juni 1832 legde voor de douaniers een uniform vast, dat op regelmatige tijdstippen zou worden aangepast aan de noden en de mode. De meest recente wijziging werd in 2015 doorgevoerd.

Sabels waren van bij aanvang voorzien voor alle rangen bij de douane. Voor de hogere kaders – vanaf onderbrigadier- waren ze niet zozeer bedoeld als effectief wapen maar eerder als symbool van hun hoedanigheid. Jammer genoeg zijn de beschikbare bronnen vrij vaag over wat voor type sabel er werd gebruikt, maar het waren blijkbaar wel modellen die werden overgedragen vanuit het leger. Rond 1900 ging het om een “sabre d’officierd’infanterie” van het model 1850. Het is één van dergelijke sabels die in onze collectie werd opgenomen, maar de precieze origine van dit topstuk is niet bekend. Frappant is dat dit exemplaar werd gemaakt door de Manufacture nationale de Châtellerault. Dat is een Franse firma, dus mogelijk werden deze sabels in het buitenland aangekocht of werden ze ondereen Franse licentie geproduceerd door een Belgische onderaannemer. Ze lijken trouwens heel sterk op gelijkaardige sabels voor Franse infanterieofficieren.

De sabels zijn in onze administratietijdens of kort na de Eerste Wereldoorlog in onbruik geraakt. Bij de beschrijving van het kakiuniform dat in 1919 werd ingevoerd is er alvast géén sprake meer van blanke wapens, laat staan van de sabels met een veeleer ceremoniële functie. Opvallend is evenwel dat we in het documentatiecentrum van het D&Amuseum beschikken over een portretfoto van de directeur generaal van onze administratie in 1927, waarbij hij wel degelijk een sabel draagt. Het is trouwens niet de enige keer dat het beeldmateriaaltegenstrijdig is met wat er in de bronnen wordt voorgeschreven, maar het is welde meest recente foto van een Belgische douanier met een blank wapen in onze collectie.


  • Vaste opstelling
  • Tijdelijke tentoonstelling
  • Object in de kijker
    • Herfst 2019
    • Mei en juni
    • Maart en april
    • Januari en februari
    • November en december
    • September en oktober
    • Juli en augustus
    • Mei en juni
    • Maart en april
    • Januari en februari
    • November en december
    • September en oktober 2017
    • Juli augustus 2017
    • Mei en juni 2017
    • Maart en april 2017
    • Januari en februari 2017
    • November en december 2016
    • September en oktober 2016
    • Juli en augustus 2016
    • Mei en juni 2016
    • Maart en april 2016
    • Januari en februari 2016
    • November en december 2015
    • September en oktober 2015
    • Juli en augustus 2015
    • Mei en juni 2015
    • Maart en april 2015
    • Januari en februari 2015
    • December 2014
    • November 2014
    • Oktober 2014
    • September 2014
    • Augustus 2014
    • Juli 2014
    • Juni 2014
    • Mei 2014
    • April 2014
    • Maart 2014
    • Januari en februari 2014
    • December 2013
    • November 2013
    • Oktober 2013
    • September 2013
    • Juli en Augustus 2013
    • Juni 2013
    • Mei 2013
    • April 2013
    • Maart 2013
    • Februari 2013
    • Januari 2013
    • Archief

Actua

D&A museum gesloten tot 1 februari 2021

Omdat de gebouwen van de FOD Financiën tot minstens 1 februari 2021 voor externen beperkt toegankelijk zullen zijn, sluit ook het D&Amuseum ten minste tot die dag zijn deuren. Zowel individuele als geleide bezoeken worden daarom uitgesteld. Indien u graag een mogelijk bezoek wenst te bespreken kan u ons altijd via de vertrouwde kanalen bereiken.


Marlies verlaat het korps

"Na een lange carrière bij de Douane en Accijnzen - die ze afsloot als stafmedewerker in het D&Amuseum - hangt Marlies Van Tichelen op 1 oktober 2020 haar uniform definitief aan de haak.

Dat wilden we niet zomaar voorbij laten gaan en een aantal collega’s konden erbij zijn toen Marlies van regiodirecteur Sabine de Schrijver een attentie overhandigd kreeg. Omwille van de corona-maatregelen moest dat uiteraard wel met de nodige afstand en een mondmasker gebeuren.

Het is ook geen afscheid tout court want Marlies heeft al aangegeven dat ze actief wil blijven in de museumwerking, maar dan als vrijwilligster. We kunnen haar inzet, kennis en ervaring alvast goed gebruiken."


Uitstel levering Museumnieuws

Tot onze spijt zal het D&A-museumnieuws nr. 163 niet eerstdaags in uw postbus vallen. Vanwege het coronavirus hebben de collega's van Fedopress momenteel geen toegang tot de werkvloer voor de opmaak van het boekje en het drukken ervan. Wij rekenen op uw begrip en houden u verder op de hoogte.


“Thomas & Friends” op het foute spoor?!

Het bestrijden van namaak en piraterij is een van de taken van de AAD&A. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat er in de periode rond Sinterklaas en Kerstmis extra veel nagemaakt speelgoed in beslag wordt genomen door onze collega's. Lees hier meer over deze "originele" interpretatie van Thomas De Trein.


Parlementair bezoek

Naar aanleiding van een werkbezoek aan de AAD&A in de haven van Antwerpen kwam een delegatie vanuit de parlementaire commissie financiën met onze Administrateur-generaal Kristian Vanderwaeren op 10 januari 2020 ook even langs in het D&Amuseum.


Een loodzware berekening

Het object in de kijker is deze keer een mechanische rekenmachine die minstens een halve eeuw geleden werd gebruikt door onze toenmalige collega’s. Lees hier meer over dit loodzware toestel en de inzet van vrijwilliger Bruno om hem weer gebruiksklaar te maken.


Waterpijptabak in het vizier

Deze dozen waterpijptabak werden gevonden tijdens een controle van een aantal panden in Antwerpen in februari 2019. Bij dergelijke acties werkt Douane & Accijnzen samen verschillende instanties. Lees hier meer over de verschillende problemen die de kop kunnen opduiken in verband met waterpijptabak. 


Erfgoeddag 2019

Een bezoek aan een tijdelijke tentoonstelling duurt voor de gemiddelde bezoeker misschien een uurtje, maar de voorbereidingen voor een expo vragen uiteraard heel wat meer tijd.

 

Laat je op de Erfgoeddag met woord en beeld meevoeren langs het boeiende traject van concept tot eindresultaat, met als voorbeeld de lopende expo 'Uw vaderland nuttig zijn. D&A in de Groote Oorlog'.


Passierschein: werken in bezet gebied

In het kader van de lopende tentoonstelling over onze administratie tijdens de Eerste Wereldoorlog, hebben we een relevant archiefstuk opgediept als object in de kijker. Lees hier meer over dit opmerkelijke passierschein. 


"...uw vaderland nuttig zijn"


Cassaves met een reukje aan

Al jaren wordt de Antwerpse haven geplaagd door een almaar toenemende smokkel van verdovende middelen. Criminelen gaan daarbij steeds creatiever te werk om douanecontroles te omzeilen.

 

Lees hier wat er zo speciaal was aan een lading cassaves die in oktober 2018 in Antwerpen aankwam.


Vrijwilligers gezocht

Wie heeft er vrije uurtjes over om het team van het D&A-museum onbezoldigd een handje te helpen?

 

We zoeken (oud-)collega’s met diverse talenten die geïnteresseerd zijn in bijvoorbeeld opzoekingswerk, het schrijven van teksten, het inventariseren of conserveren van documenten, boeken en objecten.

 

 

 Mail gerust naar da.regioman.mus.antwerpen@minfin.

fed.be of bel naar 0257/78000


Privacy Policy | Sitemap
Log out | Edit
  • Home
  • Organisatie
    • Missie
    • Geschiedenis
    • Medewerkers
    • Lid worden?
  • Museumbezoek
    • Openingstijden
    • Toegangsprijs
    • Bereikbaarheid
    • Adres en contact
    • Educatieve pakketten voor lagere scholen
    • Educatieve pakketten voor secundair en hoger onderwijs
  • Museumruimte
    • Vaste opstelling
    • Tijdelijke tentoonstelling
      • Archief tijdelijke tentoonstellingen
    • Object in de kijker
      • Herfst 2019
      • Mei en juni
      • Maart en april
      • Januari en februari
      • November en december
      • September en oktober
      • Juli en augustus
      • Mei en juni
      • Maart en april
      • Januari en februari
      • November en december
      • September en oktober 2017
      • Juli augustus 2017
      • Mei en juni 2017
      • Maart en april 2017
      • Januari en februari 2017
      • November en december 2016
      • September en oktober 2016
      • Juli en augustus 2016
      • Mei en juni 2016
      • Maart en april 2016
      • Januari en februari 2016
      • November en december 2015
      • September en oktober 2015
      • Juli en augustus 2015
      • Mei en juni 2015
      • Maart en april 2015
      • Januari en februari 2015
      • December 2014
      • November 2014
      • Oktober 2014
      • September 2014
      • Augustus 2014
      • Juli 2014
      • Juni 2014
      • Mei 2014
      • April 2014
      • Maart 2014
      • Januari en februari 2014
      • December 2013
      • November 2013
      • Oktober 2013
      • September 2013
      • Juli en Augustus 2013
      • Juni 2013
      • Mei 2013
      • April 2013
      • Maart 2013
      • Februari 2013
      • Januari 2013
      • Archief
  • Documentatiecentrum
    • D&A Museumnieuws
      • Edities
      • Collega's vertellen
    • Archiefstukken
      • Dienststaten
      • Aanstellingen
      • Graden Douane en Accijnzen
  • Depot
  • Actua
    • Bezoek familie Stévigny
    • Congo en het D&Amuseum
    • Erfgoeddag 2019
    • Erfgoeddag 2018
    • Krokuskriebels 2018
    • Erfgoeddag 23 april 2017
    • Nieuwe lay-out D&Amuseumnieuws
    • Archief
      • 24e IACM Conferentie Wenen
      • Fraude FRITE
      • Boter bij de vis
      • Krokuskriebels 2016
      • D&Amuseum opent de deuren tijdens Vlaamse Havendag
      • 23e IACM conferentie Porto
      • Origineel geschenk voor Chinese museumcollega’s
      • Voormalig douanekantoor Martelange omgetoverd tot bezoekerscentrum
      • Boter bij de vis
      • Huiden van alle slag
      • Object van de maand in een nieuw kleedje
      • Nieuwe fotopanelen gearriveerd
      • Mondelinge geschiedenis: Motorbrigade Turnhout
      • IACM Conferentie Bordeaux September 2014
      • Een ovonde doet grenspalen herleven
      • Ontwikkeling flyer en nieuwe lay-out website
      • D&A in de Groote Oorlog
      • Update website: basisinformatie museum in vier talen
      • Erfgoeddag 2014
      • Ivory crush
      • Krokuskriebels
      • Voordracht Smokkel Essen
      • Eindejaarswensen 2013
      • Terugkeer bruiklenen 2013
      • Afsluiting Tersluiks
      • Infosessie Antwerpen Erfgoeddag 2014
      • Tersluiks
      • Dag Allemaal
      • Kantje Boord
      • 20 years of IACM: A common Heritage, a common Destiny
      • Bezoek basisschool "De Rekke"
      • Erfgoeddag 2013: Stop de tijd
      • Tentoonstelling Godewaersvelde: petje af voor kepies!
      • Werkplekleren studenten 7e jaar veilgiheid
      • Open monumentendag Brûly
  • Links
  • FR/DE/EN
    • Français
      • Organisation, mission et histoire
      • Heures d'ouverture
      • Prix d'entrée
      • Accessibilité
      • Le musée
      • Centre de documentation
      • Le dépôt
      • Adresse et contact
    • Deutsch
      • Organisation, Auftrag und Geschichte
      • Öffnungszeiten
      • Eintrittspreise
      • Zugänglichkeit
      • Das Museum
      • Dokumentationszentrum
      • Lager
      • Anschrift und Kontakt
    • English
      • Organisation, mission and history
      • Opening hours
      • Admission fee
      • Directions
      • The museum
      • Documentation centre
      • Depository
      • Address and contact